Transdisciplinair werken
Elk jaar organiseert de Hogeschool Rotterdam de ‘Dag van Praktijkgericht Onderzoek’. Elk jaar is een ander Kenniscentrum aan de beurt om het te organiseren, ditmaal was Kenniscentrum Duurzame Havenstad aan de beurt. In de voorbereiding betrokken zij lectoren van de andere Kenniscentra, en ik vertegenwoordigde het Kenniscentrum Talentontwikkeling. De samenstelling van het groepje: lectoren vanuit de sociale, creatieve, technische, economische en gezondheidshoek, betekende dat we actief moesten zoeken naar wat ons bindt. We zijn in de voorbereidende fase drie maal bijeen geweest, en daarin hebben we gezocht naar gemeenschappelijkheid, rondom welke we de Dag van het Praktijkgericht Onderzoek invulling wilden gaan geven.
Dat vonden we bij het thema Transdisciplinair werken bij ‘wicked problems’. Er zijn steeds meer vraagstukken waarbij niet direct een oplossingsmodel voorhanden is, die een grote mate van onzekerheid kennen, denk bijvoorbeeld aan vraagstukken rondom duurzaamheid of privacy. Door meerdere disciplines er samen naar te laten kijken, kunnen dergelijke ‘wicked problems’ beter verkend worden.
We verzonnen op basis van dit thema een spel, waarbij de deelnemers een ‘wicked’ problem’, ingebracht door de verschillende kenniscentra zelf, gingen verkennen. Een groep van acht collega’s, die elk een discipline vertegenwoordigen zoals ‘sociaal’, ‘economisch’, ‘technologie’ of ‘onderwijs’ bekeek gezamenlijk het vraagstuk dat op tafel lag. Elke deelnemer kreeg een discipline toegewezen, die zeker niet de eigen discipline hoefde te zijn. In een aantal rondes formuleerden de deelnemers zoveel mogelijk vragen vanuit die discipline om tot mogelijke oplossingen te komen.
Het spel ging vooraf door een optreden van illusionist George Parker, die ons met een combinatie van amusement (hij tovert kaarten weg, weet welk getal iemand in zijn hoofd heeft zet touwtjes aan elkaar die hij net daarvoor heeft doorgeknipt…) en uitleg confronteerde met onze vaste denkpatronen. Volgens hem identificeren we ons met wat we al kennen, wat leidt tot een versmalling van het aantal mogelijke oplossingen die we zien. Het is helemaal niet makkelijk om ‘out of the box’ te denken!
De deelnemers en ikzelf keken met verbijstering hoeveel verschillende vragen er in elke spelronde weer opnieuw opkwamen bij de deelnemers. Er blijkt enorm veel kennis bij de verschillende deelnemers – waarvan enkele studenten – aanwezig te zijn, die op deze manier aangeboord kon worden. Mensen vonden het verfrissend om eens niet vanuit de eigen invalshoek te hoeven kijken, en luisterden goed naar elkaar, omdat er geen belangen vanuit de eigen discipline verdedigd hoefden te worden. Ik vind het voor herhaling vatbaar.
