Het oplopende lerarentekort vraagt om landelijke regie en de bereidheid van alle betrokken partijen om samen te werken. In een werkplan heeft minister Wiersma met de sectorraden en lerarenorganisaties afspraken gemaakt over vier thema’s die bijdragen aan de aanpak van het lerarentekort: regionale samenwerking, onderwijstijd, bevoegdheden en opleiden van leraren. Per 2025 is er een (bijna) dekkend netwerk van onderwijsregio’s waar de partnerschappen Samen Opleiden & Professionaliseren (SO&P), de Regionale Aanpak Personeelstekort (RAP) en de regionale allianties deel van uit maken. Via dit (groei)dossier houden wij jullie op de hoogte rond de ontwikkelingen van onderwijsregio’s.
De partnerschappen SO&P zijn een belangrijke partner in de onderwijsregio’s en hebben veel in te brengen op de thema’s opleiden, begeleiden en professionaliseren. In de onderwijsregio’s wordt dat voortgebouwd op infrastructuren die in de afgelopen 20 jaar in de regio’s zijn opgebouwd in de partnerschappen SO&P.
Deze logboekserie volgen we twee programmaleiders van partnerschappen Samen Opleiden binnen verschillende onderwijsregio’s op drie momenten in de tijd. In deze interviews delen zij hun ervaringen en inzichten in het proces van Samen Opleiden, de bestuurlijke uitdagingen en de veranderende rol van programmaleiders binnen de nieuwe context van de onderwijsregio’s. Door de voortgang in de onderwijsregio’s te volgen, biedt deze serie waardevolle lessen en inspiratie voor partnerschappen die gezamenlijk werken aan het opleiden van de leraren van morgen.
Jenny van Eijma is programmamanager van de Opleidingsschool Mondriaan, onderdeel van de Onderwijsregio Haaglanden. Met haar achtergrond in managementwetenschappen en ervaring in bestuurlijke vraagstukken combineert Jenny strategische doelen met de dagelijkse praktijk binnen de opleidingsschool. De Onderwijsregio Haaglanden, waarin ko, po, vo en mbo samenwerken, staat voor de uitdaging om de groeiende diversiteit aan opleidingsvarianten te combineren met kwaliteitsborging en samenwerking.
Femke Gerritsen is opleidingsfunctionaris op het Bonhoeffer College en programmaleider van de Academische Opleidingsschool Oost-Nederland, een partnerschap met vier instituten en zes scholen. Sinds 2024 is ze kwartiermaker voor de onderwijsregio Twente–Achterhoek–Oost Salland, waar ze werkt aan een integrale aanpak voor SO&P en RAP om het lerarentekort aan te pakken en professionalisering te versterken. Haar verbindende kracht en vernieuwende werkprocessen zijn essentieel voor de regionale samenwerking.
Deze kijkwijzer ondersteunt de organisatie van samenwerking en governance binnen je onderwijsregio. Het helpt collectieve afspraken te maken over het lerarentekort en de gezamenlijke organisatiekracht te bundelen. De publicatie bespreekt verschillende samenwerkingsmodellen, legt de belangrijkste aspecten van governance uit en biedt opties voor het aansturen van de samenwerking, met aandachtspunten uit onderzoek en praktijkervaringen van […]
Met deze leessuggesties bieden we je een aantal interessante artikelen over de vorming van onderwijsregio’s en de rol van organisatienetwerken. Met verwijzingen naar diverse onderzoekers zoals Edith Hooge en Patrick Kenis, biedt dit document waardevolle achtergronden voor effectief samenwerken en besturen binnen regionale onderwijsnetwerken. Fijne leestips voor wie verdieping zoekt in dit thema.
Tijdens de opdenksessie van 21 september en 28 november 2023 over de positie partnerschappen SO&P als onderdeel van de onderwijsregio, maakten we gebruik van intercollegiale denkkracht van de circa 100 deelnemers. De sessies waren erop gericht om het eigen denken en handelen te versterken. De deelnemers hebben zich gebogen over de vraagstukken die spelen rondom […]
De onderwijsregio’s zijn van grote invloed op de partnerschappen Samen Opleiden & Professionaliseren, aangezien de functies van de onderwijsregio voor een belangrijk deel overeenkomen met de functies die de partnerschappen momenteel vervullen. De GROW-tool helpt partnerschappen SO&P om in de onderwijsregio’s vanuit het overkoepelende doel (GOAL), via een analyse van de huidige stand van zaken (REALITY) een passende route te kiezen (OPTIONS) en tot slot aanbevelingen mee te geven voor het vervolg (WAY FORWARD).
Deze podcast is opgenomen voor ‘De week van Samen Opleiden 2023’. Het thema is ‘Samen Opleiden sterk in ontwikkeling’. In deze special gaat Joke Kiewiet-Kester (projectleider Educatief-regionale samenwerking bij Academie Educatie van Hogeschool Arnhem en Nijmegen) in gesprek met prof. dr. Patrick Kenis (hoogleraar Public Governance aan de Universiteit van Tilburg). Centraal staat een wel […]
Met de subsidieregeling Landelijk dekkend netwerk onderwijsregio’s kunnen de samenwerkende partners binnen de onderwijsregio’s samen een aanvraag doen voor de regionale aanpak van de tekorten. Partnerschappen SO&P c.q. de aantallen studenten die opgeleid worden op opleidingsscholen gaan vanaf 2025 volledig mee in de aanvraag van de onderwijsregio.
Van 17 juni 2024 (09.00 uur) tot en met 15 oktober 2024 (16.00 uur) kunnen penvoerders de subsidie aanvragen via DUS-I. Bekijk de vragen en antwoorden over de regeling of neem contact met DUS-I op. Voor advies kun over de vorming van een onderwijsregio of het aansluiten bij een onderwijsregio kun je contact opnemen met de Realisatie-Eenheid.
Bij een aanvraag door de onderwijsregio worden de studentenaantallen 2023-2024 van de vestigingen opleidingsscholen die deelnemen aan de onderwijsregio opgenomen in de aanvraag. De penvoerder van de onderwijsregio is hiervoor verantwoordelijk. Het zal bij een aantal partnerschappen SO&P zo zijn, dat afhankelijk waar de verschillende vestigingen van de scholen zijn gesitueerd, de aantallen door verschillende penvoerders van de betreffende onderwijsregio’s worden opgenomen in de aanvraag in die onderwijsregio.
projectnummer van het partnerschap. Officieel is het penvoerderschap nu belegd bij de onderwijsregio. Maar gelden voor samen opleiden zullen (voor een deel) doorgeleid gaan
worden, afhankelijk van de afspraken die worden gemaakt naar een vertegenwoordiger van het partnerschap. Dit zal in de meeste gevallen de huidige penvoerder van het partnerschap SO&P zijn.
In de aanvraag van de betreffende onderwijsregio is ook de uitwerking opgenomen van de ambitie om 100% van de studenten en zij-instromers op te leiden op opleidingsscholen binnen de onderwijsregio die werken conform het Kwaliteitskader Samen Opleiden en Inductie. Het is dan ook belangrijk om te investeren in groei van studenten op opleidingsscholen daar waar de 100% deelname van studenten aan samen opleiden nog niet is gerealiseerd. Dit vraagt een (voor)investering van de onderwijsregio omdat de middelen in 2025 worden toegekend op basis van de studentaantallen uit 2023-2024 (dus een T-1 bekostiging). Ga het gesprek in de onderwijsregio aan of en hoe deze groei kan worden gefinancierd. In de onderwijsregio zijn mogelijk aanvullende middelen beschikbaar, naast de vergoeding per student. Verken of deze middelen ook kunnen worden benut om de groei te financieren, bijvoorbeeld door nieuwe partners (vestigingen, lerarenopleidingen) te laten toetreden en/of de opleidingscapaciteit van de bestaande samenwerkingspartners te vergroten.
In het werkplan ‘Samen voor het beste onderwijs’ wordt het volgende principe als uitgangspunt voor de vorming van de onderwijsregio’s genoemd: “aansluiten bij het bestaande en de kwaliteit hiervan (zoals groei naar 100% studenten opleiden via SO&P)”. In de subsidieregeling Landelijk dekkend netwerk van Onderwijsregio 2025 is de beoordelingsgerichte peer review van lichting 2021 opgenomen.
