Opleiden voor het werkveld
Ik werd laatst uitgenodigd door de directeur van een locatie van een opleidingsschool voor VMBO groen. Een school met een paardenklas, een tuin met pluimvee, groenten en bloemen, en met een professionele keuken. De directeur straalde trots uit op de school, de leerlingen en docenten. Ongeveer 40% van de leerlingen volgen de lessen op basisberoepsniveau. We lopen door de school en komen leerlingen en docenten tegen. Met iedereen maakt ze een kort praatje of heeft ze een kort moment van aandacht. Ze leeft voor wat ze verwacht van de docenten: het opbouwen van een band met de leerlingen.
Die sfeer was drie jaar geleden anders. Toen merkte het team een lage motivatie bij veel leerlingen, en was er behoefte aan een sterke visie. Ze wilden de leerlingen meer eigenaar maken van hun leerproces, een sterkere nadruk op kwalificatie en persoonsvorming, en meer mét de leerlingen zijn en doen. De gewenste ingrediënten vond de directeur bij Kunskapsskolan (https://kunskapsskolan.nl/). De directeur verdiepte zich en ging op studiereis. In Zweden ervaarde ze een sfeer van plezier en leren bij de leerlingen.
Na terugkomst startte ze een pilot voor gepersonaliseerd leren met een kleine groep docenten. Deze leraren moesten anders leren denken en werken, want ze gingen zonder boek werken. Ze moesten leren denken in doelen, veel meer vakoverstijgend gaan werken en meer gaan samenwerken. De directeur vertelt enthousiast over de motivatie die deze nieuwe manier van werken genereert bij de docenten en leerlingen, en inmiddels wordt deze manier van werken langzaam in de hele school ingevoerd. Vakinhoudelijk en organisatorisch zijn deze leraren sterk. Ze durven fouten te maken en ze durven tussen de kinderen te staan.
De directeur vraagt zich in het tweede deel van ons gesprek hardop af op welke manier de lerarenopleiding beter kan kijken naar wat leerlingen nodig hebben, want om hen gaat het haar. Nu ervaart ze het curriculum van de lerarenopleiding als leidend, waardoor studenten vastlopen in opdrachten, die niet goed passen bij de context en leerlingen van haar school. Het wordt op deze manier een gesprek over visies op opleiden die niet blijken te matchen tussen de samenwerkende partners binnen deze opleidingsschool.
We eindigen het gesprek met het onderwerp duo stages. Duo-stages en varianten van co-teaching zijn een uitstekende voorbereiding op leren samenwerken en samen onderwijs verzorgen in een context als deze met gepersonaliseerd leren. De directeur wordt er erg enthousiast van. Juist door samen te werken als docenten, kunnen deze leerlingen het beste onderwijs krijgen dat bij hen past. Een eerste opening naar een beter match van de visies is gevonden.
Over Mariëlle Theunissen
Mariëlle Theunissen is onderwijskundige en voltooide haar doctoraal opleiding Onderwijskunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In 1995 promoveerde zij op een proefschrift naar samenwerking tussen onderwijsorganisaties. Tijdens en na haar promotie werkte Mariëlle als lerarenopleider aan de lerarenopleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen en Hogeschool Rotterdam. Tevens is zij docent muziek en CKV aan het Alfrink College in Zoetermeer en is zij betrokken bij de ontwikkeling van de Opleidingsschool Haaglanden.
